Th.S. Lê Nguyên Trung, Trung tâm Thủy Điện, Viện Năng lượng, Bô Công Thương
Lũ lụt là một trong những dạng thiên tai gây thiệt hại to lớn về tài sản và con người trên phạm vi toàn cầu và đang có xu hướng gia tăng do sự tác động của biến đổi khí hậu cũng như phát triển kinh tế
1. Giới thiệu chung
Lũ lụt là một trong những dạng thiên tai gây thiệt hại to lớn về tài sản và con người trên phạm vi toàn cầu và đang có xu hướng gia tăng do sự tác động của biến đổi khí hậu cũng như phát triển kinh tế. Để đánh giá ngập lụt thường dựa trên cơ sở bản đồ ngập lụt. Hiện nay, trên thế giới có 2 phương pháp được sử dụng để xây dựng bản đồ ngập lụt, đó là: Xây dựng bản đồ ngập lụt dựa vào điều tra các trận lũ lớn thực tế đã xảy ra; Xây dựng bản đồ ngập lụt dựa vào việc mô phỏng bằng các mô hình thủy văn, thủy lực. Mỗi phương pháp trên đều có các ưu nhược điểm riêng trong việc xây dựng và ước lượng diện tích ngập lụt. Đề tài sẽ sử dụng phần mềm MikeFlood và arcgis để mô phỏng thủy lực và xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du.
2. Phương pháp nghiên cứu
Tiến hành thu thập các dữ liệu khí tượng thuỷ văn, thông số công trình, vận hành công trình… Thiết lập, hiệu chỉnh, kiểm định và mô phỏng thủy lực. Xây dựng bản đồ ngập lụt.
3. Kết quả nghiên cứu
a. Tổng quan.
* Vị trí địa lý:
Lưu vực sông Kôn- Hà Thanh thuộc tỉnh Bình Định, một tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ. Đây là tỉnh có nhiều thuận lợi về giao lưu với bên ngoài bởi cảng biển Quy Nhơn, sân bay Phú Cát, hệ thống quốc lộ 1A, đường sắt Thống Nhất Bắc Nam và quốc lộ 19 nối cảng biển Quy Nhơn với trung tâm vùng Bắc Tây Nguyên. Tỉnh Bình Định có diện tích 6024,4 km2, trải dài 110 km theo hướng Bắc Nam, có chiều ngang với độ hẹp trung bình là 550 km.
* Tổng quan thủy điện Định Bình
Hồ Định Bình được khởi công tháng 5/2003 và khánh thành và bàn giao cho đơn vị quản lý sử dụng vào tháng 6/2009. Công trình đầu mối hồ chứa nước Định Bình được xây dựng ở thượng lưu sông Kôn, thuộc xã Vĩnh Hảo, huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định. Hồ chứa nước Định Bình có nhiệm vụ đa mục tiêu :
– Chống lũ tiểu mãn, lũ sớm, lũ muộn đều cùng tần suất P=10%, giảm lũ chính vụ cho dân sinh.
– Cấp nước tưới, trước mắt cho F1=15515 ha, sau này nâng lên từ 27660 ha đến 34000 ha. Cấp nước cho công nghiệp nông thôn và dân sinh, cấp nước cho nuôi trồng thủy sản và kết hợp phát điện.
– Xả về hạ du Q=3.0m3/s bảo vệ môi trường, chống cạn kiệt dòng chảy và xâm nhập mặn ở cửa sông. Hồ và đập Định Bình như hình sau
Hình 1: Đập Định Bình
b. Mạng lưới khí tượng thuỷ văn trong khu vực.
Trên sông Kôn có 3 trạm đo mực nước là Vĩnh Sơn, Bình Tường và Tân An; 01 trạm hải văn là Quy Nhơn. Lưu vực sông Kôn – Hà Thanh có 3 trạm đo khí tượng khí hậu (An Nhơn, Hoài Nhơn, Quy Nhơn) và 9 trạm đo mưa. Vị trí các trạm KTTV trên lưu vực như hình sau
Hình 2: vị trí các trạm KTTV trên lưu vực
